H
Nicolaus RUTTEN - Maria Catharina Agnes LOUSBERCHS
- Een Calvariekruis, waardoorheen I.N.R.I. en twee 6 puntige sterren terzijde -
|
Het Calvariekruis is een Latijns kruis op
drie blokken of treden. Het staat voor trouw, hoop en (naasten)liefde.
|
Jesus ~ Maria ~ Joseph / Zalig zyn de dooden / die in den Heer Sterven Ap :14 C.
/ ‹―› / Gy allen die hier voorbygaat / Bidt voor de zielen van den Heer /
Nicolaus Rutten Overleden te / Maestricht den 2den
Dec. 1842. In / Zyn 68ste jaar en van Meiufvrouw / M. A. Lousberchs zyne Huisvrouw / aldaar overleden den 13 April / 1816 in haar 33ste jaar.
- Een zandloper en een doodshoofd, waaronder twee gekruiste doodsbeenderen.
Daaronder: Hodie Mihi | R: I: P. |Cras Tibi -
(Heden ik, morgen gij).
"Zalig
zijn de doden die in de Heer sterven" is afkomstig uit
Openbaring 14:13.
Links: topsegment; vergelijk midden top
kruis Petrus Egidius Klaessens. Rechts: Dhr. Willem Boersma maakte er
mij op attent
dat
de leeftijd van Maria Agnes Lousberchs
kennelijk in eerste aanleg verkeerd is gebeiteld, nl. 63, i.p.v. 33
(foto benedenstaand):
Dit grafmonument werd
gerestaureerd door
Stichting GRAFMONUMENTEN
Sint Pieter.
19 april 2010: het bovenste gedeelte van de grafsteen Rutten-Lousberchs
liggend op de grond aangetroffen. Onze eerdere kwalificatie met
RD (restauratie dringend
noodzakelijk) van deze grafsteen bleek terecht te zijn geweest. Het
gedeelte boven de reeds lang aanwezige scheur bleek niet vastgezet te
zijn met muurankers, enkel met een dunne laag lijm en wat cement.
Toevalligerwijze had Breur Henket net een afspraak met de steenhouwer
o.a. voor een offerte betreffende de restauratie van de steen Eijssen.
Beide grafstenen zullen op korte termijn gerepareerd worden en op een
juiste wijze bevestigd worden aan de muur naast elkaar, meer naar het
midden van dit muurgedeelte. Door de herplaatsing verder af van de
regenpijp en het poortje zullen deze mooie en unieke grafstenen beter
tot recht komen. Beide grafstenen zullen geïmpregneerd worden ter
voorkoming van verdere erosie. Deze restauraties worden gefinancierd en
gerealiseerd door Stg. Grafmonumenten Sint Pieter.
Op 23 juni 2010 werd het benedenstuk op
een nieuw gemaakte fundatie geplaatst en vastgezet rechts naast de oude
standplek tegen de muur. Het bovenstuk werd nog even "geparkeerd".
Het basement hoort waarschijnlijk niet bij de oorspronkelijk
grafsteen. Dit basement is indertijd gebruikt bij de plaatsing van de
grafsteen tegen de zuidelijke muur als fundament. Het basement is aan de
zijkant bewerkt via een randslag. Dit is een rij haaks op de buitenrand
liggende slagen. Omdat bij een slag parallel aan de buitenkant de steen
de neiging heeft af te brokkelen door teveel kracht op de rand, wordt de
eerste reeks er dwars op gehakt (horizontal en vertikaal gefrijnd). De
achterzijde is onbewerkte steen.
|
|
2 juli 2010: het bovenstuk is gepend, verlijmd en vastgezet; rest
nog het schoonmaken en impregneren. De dwarsscheur blijft zichtbaar;
deze scheur is niet geheel verantwoord weg te werken. De grafsteen
Eyssen wordt naast dit monument geplaatst. |
Bewust werd er voor gekozen deze steen
niet op te schuren ter voorkoming van het wegschuren van het nog zichtbare.
Tevens werd de steen geïmpregneerd ter voorkoming van verdere corrosie. Nieuwe
"veiligere" muurankers moeten nog worden aangebracht; de smid moet deze nog
smeden.
De restauratie werd 7 juli 2010 afgerond.
De ouders van Nicolaus RUTTEN waren Nicolaus RUTTEN gedoopt op 9
februari 1730 te Maastricht par. St. Nicolaas (Brabants) en Catharina KLÖCKERS (KLÖCKER). Zij huwden op 18 april 1757 te Maastricht par. St. Nicolaas. Nicolaes overleed 14 november 1793,
63 jaar oud te Maastricht en hij werd te Maastricht begraven op 16 november 1793. Catharina KLÖCKERS (KLÖCKER) werd geboren te Maastricht en aldaar gedoopt op 5 april 1736 parochie St. Jacob
(Luiks). Catharina overleed 5 augustus 1808, 72 jaar oud te Maastricht en werd
te Maastricht begraven op 7 augustus 1808.
Haar voorouders waren afkomstig van Aken en velen waren goud- en
zilversmeden. Oudst bekende voorvader is Gillis KLÖCKERS geboren omtrent
1580.
Zie:
Geruimd
Jentis.
Portret Catharina Klöckers. |
|
|
|
|
Maria Catharina Agnes LOUSBERCHS, echtgenoot Nicolaus RUTTEN en Nicolaus
RUTTEN op rijpere leeftijd. |
Nicolaas werd gedoopt op 16 maart 1775 te Maastricht, parochie St. Nicolaas.
De doopgetuigen waren Henricus DIRIX en Sophia RUTTEN i.p.v. Elisabeth
SNIJDERS wonende te Antwerpen. Nicolaas was meester bierbrouwer, jeneverstoker; later koopman in wijn en gedestilleerd in de Jodenstraat 559 te Maastricht. Hij werd "Watercläöske" genoemd. Het echtpaar bezat te St. Pieter de goederen "Maas en Burg",
afgebroken in 1938 en "Sint Pieter Wijngaardsberg": huis De Wijngaard. Daarnaast bezaten zij De Schijvenhof te Sint
Geertruid, achttien huizen in Maastricht en 23 ha. grond. Nicolaas huwde Maria Catharina Agnes LOUSBERCHS,
dochter van Paulus Lambertus LOUSBERCHS en Antoinetta Bernardina DOLMANS, 18 mei 1802 (28 Floréal An X) te Heer. Maria Catharina Agnes LOUSBERCHS werd
gedoopt op 7 december 1782 te Heer en Keer; haar
vader stierf 5 dagen na haar geboorte op 12 december 1782 te Heer. Zij overleed op 13 april 1816,
33 jaar oud in de Jodenstraat te Maastricht en werd begraven op de Algemene Begraafplaats aan de Tongerseweg te Maastricht.
In dit graf werden later haar moeder Antoinetta Bernardina DOLMANS (1757-1825)
en dochter Marie Catherine RUTTEN (1804-1837) bijgezet.
De grafzerk op de Algemene Begraafplaats
Tongerseweg te Maastricht. Foto's: Dhr. W. Boersma.
maria catharina agnes lousberchs - Antoinetta
Bernardina DOLMANS- Maria Catherina RUTTEN
hier legt begraven mejuffrouw
maria catharina agnes lousberchs
huysvrouw van nicolaus rutten
sterf den 13 april 1816
en hare moeder de wwe
p.l.lousberchs
overleden den 5 augustus
1825
en
m.c. rutten dochter
der
eerstegnoemde
sterf den 6 7ber 1837
Kinderen allen te
Maastricht geboren:
i. Maria Antonia RUTTEN geboren op 8 februari 1803. Zij overleed 20 maart 1878, 74 jaar
oud te Maastricht en werd begraven te Maastricht op de Algemene Begraafplaats
aan de Tongerseweg.
ii. Maria Catherina RUTTEN geboren
op 5 maart 1804. Marie overleed 6 september 1837, 33 jaar oud te Maastricht. Zij werd
8 september 1837 bijgezet op de Algemene Begraafplaats aan de Tongerseweg te
Maastricht. Zij was woonachtig bij haar ouders in de "Jeuijstraet"
(Jodenstraat) te
Maastricht.
iii. Lambertus Wilhelmus RUTTEN geboren op 27 juli 1805.
Lambert Willem (Guillaume) huwde Maria Helena Hubertina HERMANS 14
november 1833 te Maastricht. Hij overleed 6 januari 1881, 75 jaar oud te
Maastricht. Hij zette de brouwerij van zijn vader voort tot het einde van de
19de eeuw. Helena HERMANS werd 10 oktober 1812 geboren te Maastricht. Zij
overleed te Maastricht op 22 augustus 1888, 75 jaar oud.
iv. Pierre Matthieu Hubert RUTTEN
geboren op 21 september 1806. Pierre overleed 17 april 1811, 4 jaar oud te
Maastricht.
v. Catherine Hubertine RUTTEN geboren op 8 mei 1808. Zij overleed 6 december
1808, 7 maanden oud te Maastricht.
vi. Ludovicus Hubertus RUTTEN geboren op 8
december 1809. Louis Hubert overleed 16 december 1891, 82 jaar oud in het
gesticht Frères Alexiens te Tirlemont-Thienen (België). Louis Hubert werd 19
december 1891 begraven te Maastricht op de Algemene
Begraafplaats Tongerseweg. In december 1991 echter werden zijn stoffelijke
resten met grote eerbied overgebracht naar de Begraafplaats van de Broeders FIC
Anjoulaan te Maastricht. In 1840 stichtte hij in het pand In den Rooden Leeuw,
gelegen aan de Bogaardenstraat nr. 50, de Congregatie van de Broeders van de
Onbevlekte Ontvangenis. Deze stond aanvankelijk vooral bekend als de Broeders
van Maastricht en later als de Broeders van de Beyart. Zie:
Brothers FIC. Louis Hubert was Ere-kamerheer van
paus Pius IX.
Louis Hubert Rutten.
26 oktober 1854 wordt in de Raad
van de Kerkfabriek van Sint Pieter een missive van L. Rutten, Roomsch
Catholijken priester te Maastricht woonachtig, besproken betreffende zijn
verzoek om het recht van begrafenis op het Kerkhof aan Sint Lambertuskapel
voor hem en onder zijn geleide staande religieuzen en opvolgers zijnde de
Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis en de Ursulinen tegen betaling van een
eenmalige som: driehonderd francs. Het verzoek wordt ingewilligd door de
Kerkfabriek en ondertekend door L. Blanckars, J. Kruijen, L. Claessens
(secretaris), H. Henket, P. Ceulen (burgemeester) en W. Heijnen (pastoor en
voorzitter).
Gedeputeerde Staten van Limburg
besluiten 27 december 1855 in te stemmen met een eenmalige betaling van
ƒ
141,75 met het
recht van begrafenis van de heer Rutten zelf en van de onder zijn leiding
staande
kloosterzusters Ursulinen op perceel 870. 5 maart 1856 verlenen Gedeputeerde
Staten aanvullend dit recht voor de onder zijn geleide staande kloosterbroeders.
Bisschop Paredis stemt in met het overeengekomene.
Handtekening van Louis Rutten in 1856.
Wat blijkt later:
"Ondanks
de krapheid der geldmiddelen – ’t was medio 1896 en de Beyart was nog
niet ingewijd – kocht men een deel van ’t kerkhof van Sint Pieter en
richtte dat in voor onze overleden Broeders…" (blz. 198*). 19
april 1896 betaalt men fl. 700,-- voor 28 graven 9.42 x 6.60 m. Op
welke plek op het kerkhof deze begraafplek zich bevond en hoeveel
broeders op deze plek begraven werden is nog altijd
niet duidelijk.
De te St. Pieter begraven broeders werden
"broeders van liefde" genoemd. Formeel waren het "broeders van de
Onbevlekte Ontvangenis" (broeders van de Beyart).
Uit de kerkhofadministratie van de
parochie St. Pieter:
29 mei 1863 werd een "broeder van Liefden
van Rutten" begraven te St. Pieter aan de kapel van St. Lambertus.
6 februari 1864 werd eveneens een broeder
van liefde van Rutten begraven te St. Pieter aan de kapel van St.
Lambertus.
----
Antoon Hubert GRIENS, geestelijk broeder,
zoon van Hermanus Hubertus GRIENS en Anna Maria Barbara WIERTS, werd
omtrent 1874 geboren te Aken. Antoon overleed te Maastricht op 27
december 1896, 22 jaar en 9 maanden oud bij tijdelijk verblijf aan de
Brusselschestraat zonder nummer en werd 30 december 1896 bijgezet te St.
Pieter.
Joannes Hubertus TOEBOSCH, geestelijk
broeder, zoon van Theodorus TOEBOSCH en Catharina VAN ELSWIJK, werd 4
juni 1853 geboren te Maastricht. Hij overleed te Maastricht op 4 april
1897, 43 jaar oud en 10 maanden oud Capucijnengang 3 en werd 6 april
1897 bijgezet te St. Pieter.
Henricus Franciscus STARINGH, geestelijk
broeder, zoon van Joannes Jacobus STARINGH en Maria BELS, werd omtrent
1845 geboren te Amsterdam. Hij overleed te Maastricht op 20 oktober
1897, 52 jaar en 8 maanden oud Brusselschestraat 38 en werd 22 oktober
1897 bijgezet te St. Pieter.
Joannes Franciscus PERKIN, broeder van
liefde, zoon van Cornelis PERKIN en Anna Margaretha MERMANS, werd 20
april 1829 geboren te Tilburg. Jan Francis overleed te Maastricht op 1
juli 1898, 69 jaar en 2 maanden oud Brusselschestraat 40 en werd 5 juli
1898 bijgezet te St. Pieter. Hij was onder-overste der Broeders van de
Onbevlekte Ontvangenis.
Antonius DAANEN,
geestelijk broeder, zoon van Martinus DAANEN en Gerarda HURKENS, werd 18
augustus 1878 geboren te Cuijk en Sint Agatha. Hij overleed te
Maastricht op 17 oktober 1898, 20 jaar oud en 2 maanden oud
Brusselschestraat 38 en werd 20 oktober 1898 bijgezet te St. Pieter.
Alphonse VAN ZON, broeder van liefde, zoon
van Martinus VAN ZON en Hendrika VAN DE VIJFEIKE, werd 10 april 1873
geboren te Aalst. Hij overleed te Maastricht op 30 juni 1899, 26 jaar
oud Brusselschestraat 38 en werd 3 juli 1899 bijgezet te St. Pieter.
Petrus Antonius ELDERS, zoon van Antonius
ELDERS en Maria TUNNISSEN, werd geboren omtrent 1828 te Goch
(Duitsland). Hij overleed 9 augustus 1899, 71 jaar oud te Maastricht en
werd 11 augustus 1899 te St. Pieter begraven.
Jacobus Joannes Wilhelmus TILLEMAN, zoon
van Willem TILLEMAN en Catharina Gesina VAN HULST, werd geboren omtrent
1824 te Amsterdam. Hij overleed 7 november 1899, 75 jaar oud te
Maastricht en werd begraven op 10 november 1899 te St. Pieter.
Ludovicus DE RIJK, zoon van Christianus DE
RIJK en Maria VAN NEERVEN, werd geboren op 8 januari 1817 te Boxmeer.
Hij overleed 24 december 1901, 85 jaar oud te Maastricht en werd 27
december 1901 te St. Pieter begraven.
Petrus Stephanus TRIX, zoon van Antonius
TRIX en Catharina Gertrudis (Geertruida Maria) COMPANS, werd geboren op
6 december 1833 te Boxmeer. Hij overleed 11 april 1902, 68 jaar oud te
Maastricht en werd 14 april 1902 te St. Pieter begraven.
Wilhelm Anton Justus Marinus DAVID, zoon
van Michel DAVID en Joanna Maria Elisabetha FRIETMAN, werd geboren
omtrent 1830 te 's-Hertogenbosch. Hij overleed 6 mei 1902, 72 jaar oud
te Maastricht en werd begraven op 9 mei 1902 te St. Pieter.
Lodewijk Joannes VOOGT, zoon van Wouter Johannes VOOGT en Maria
Elisabeth VAN ARKEL, werd geboren op 22 maart 1861 te Schiedam.
Lodewijk overleed 1 juni 1902, 41 jaar oud te Maastricht en werd
begraven op 4 juni 1902 te St. Pieter.
Jan Hubert LEERS, zoon van Jan Leonard
LEERS en Hubertina ARETZ, werd geboren op 11 april 1883 te Heerlen. Hij
overleed 26 juli 1902, ruim 19 jaar oud te Maastricht en werd 28 juli
1902 te St. Pieter begraven.
Antonius Johannes ARNOLDS, broeder
Bernardinus, zoon van Johannes Jacobus ARNOLDS en Mechelina VAN
STEENBERGEN, werd geboren op 28 december 1826 te Rotterdam. Hij overleed
25 april 1903, 76 jaar oud te Maastricht en werd 28 april 1903 te St.
Pieter begraven. Hij was oud-algemeen overste.
Jean Michel SOLHEID, zoon van Hubert
SOLHEID en Margerith DEMOULIN, werd geboren omtrent 1831 te Remonval
(Duitsland). Hij overleed 16 maart 1904, ruim 73 jaar oud te Maastricht
en werd 19 maart 1904 te St. Pieter begraven.
Andries Jozef WIJNEN, zoon van Jan Jacob
WIJNEN en Anna Maria STIJFS, werd geboren op 4 juni 1858 te Heerlen. Hij
overleed 6 september 1904, 46 jaar oud te Maastricht en werd 9 september
1904 te St. Pieter begraven.
Hendrikus VAN BREE, zoon van Willem VAN
BREE en Wilhelmina PETERS, werd geboren op 15 april 1871 te Vlierden.
Hij overleed 29 september 1904, 33 jaar oud te Maastricht en werd 1
oktober 1904 te St. Pieter begraven.
Hendrikus LEIJSSEN, zoon van Hendrik
LEIJSSEN en Maria Agnes JANS werd geboren omtrent 1852 te Kleinebrogel
(België). Hij overleed 29 december 1907, 55 jaar oud te Maastricht en
werd 31 december 1907 te St. Pieter begraven.
Christiaan VAASSEN, zoon van Nicolaas
VAASSEN en Anna Gertruid KEUBGEN, werd geboren op 4 januari 1837 te
Meerssen. Hij overleed 11 juni 1908, 71 jaar oud te Maastricht en werd
13 juni 1908 te St. Pieter begraven.
Joannes Leonardus Antonius VAN HEES, zoon
van Joannes Christiaan HEES (VAN HEES) en Maria Elisabeth VOS werd
geboren op 30 augustus 1859 te Echt. Hij overleed 9 juli 1908, 49 jaar
oud te Maastricht en werd 13 juli 1908 te St. Pieter begraven.
Joannes BAETENS, zoon van Antonius BAETENS
en Elisabeth DE BOITSELIER, werd geboren omtrent 1834 te Liedekerke
(België). Hij overleed 11 september 1909, 75 jaar oud te Maastricht en
werd 13 september 1909 te St. Pieter begraven.
Als laatste werd te St. Pieter begraven
Franciscus Antonius HOMPESCH, zoon van Franciscus Antonius HOMPESCH en
Clara Catharina TERMEIJTELEN. Franciscus werd geboren omtrent 1827 te
Amsterdam. Hij overleed 22 januari 1910, 83 jaar oud te Maastricht en
werd 25 januari 1910 te St. Pieter begraven.
Op de steen op het kerkhof aan de
Anjoulaan staat dat er 49 personen van het kerkhof van St. Pieter werden
overgebracht. De exhumatie en overbrenging heeft plaatsgevonden in
september 1923.
"Het eerste wat bij de nieuwe
kweekschool [Tongerseweg te Maastricht] werd verzorgd, was het kerkhof
voor onze overledenen [1909]. Wel had men aan het Kerkbestuur der
parochie St. Pieter de voorwaarden gevraagd tot uitbreiding van ons daar
bestaande kerkhof, omdat dit bijna geheel bezet was, maar die nieuwe
voorwaarden luidden heel wat zwaarder dan de vroegere, zodat men de
oplossing zocht op eigen terrein. De gemeente Oud-Vroenhoven gaf
terstond verlof tot inrichting van dit kerkhof onder enige niet
bezwarende voorwaarden. En zo kunnen voortaan onze afgestorven
medebroeders als het ware in ons midden blijven." (blz. 215*).
*Uit: Br. Hyacinthus, In honderd jaren,
1840-1940, Maastricht 1940. Tegenover blz. 185 een foto van br.
Bernardus Hoecken, de eerste overste († 1880). Het monument stond op het
katholieke gedeelte van de Algemene Begraafplaats. Daar lag ook mgr.
Rutten, de stichter, maar het graf had nog steeds geen monument, klaagt
de schrijver in 1940. Met
dank aan Mevr. I.M.H. Evers.
|
|
Oorspronkelijke grafsteen op het kerkhof
Tongerseweg te Maastricht. Bron:
Graftombe.nl. |
Gevelsteen In de Rooden Leeuw. Bron:
Welkom. |
Dagblad De Limburger van 9 december 2009:
Enkele foto van de begraafplaats aan de
Anjoulaan te Maastricht. Foto's Wil Lem.
Uiteindelijk zullen de zusters Ursulinen begraven
worden op het kerkhof van St. Pieter "boven".
Detail uit de ontwerpkaart voor de aanleg van
het Kanaal van Luik naar Maastricht uit 1846. Rechts de St. Lambertuskapel
ingetekend op de oorspronkelijke plaats. Zie verder:
St.
Lambertuskapel.
vii.
Anne Elisabeth Hubertina RUTTEN geboren op 11 maart 1812. Anne overleed 16
september 1812 te Maastricht.
viii. Maria Catharina Hubertina RUTTEN geboren op 31 augustus 1813.
Zij huwde Petrus Franciscus Henricus HOUTAPPEL 23
april 1838 te Maastricht. Hubertina overleed 15 december 1874, 61 jaar oud te
Maastricht en werd 18 december 1874 begraven te Maastricht (Algemene
Begraafplaats Tongerseweg).
Nicolaas overleed 2 december 1842,
67 jaar oud te Maastricht aan een "beslag" en werd op 5 december 1842 begraven te St. Pieter.
"Hij werd met drie koetsen naar St. Pieter
gebracht."
(dagboek Rosier).
17 september 1829 was zijn broer Petrus RUTTEN al begraven op het kerkhof.
Dagboek Rosier:
"1829. De 17 September op Sint Lambertusdag is in Sint Pieter begraven op den kerkhof Petrus Rutten, man geweest van Anna Catharina Bemelmans, dit is geweest zijn eerste vrouw en die is ook in Sint Pieter begraven
(17 mei 1815), maar nu is hij weer getrouwt en hij is gestorven in Maastricht den 15 September 1829 Dynsdags, hij is onder de parochie van Sint Nicolaes en naar den dienst op den 17 September die in Sint Nicolaes gedaan wierd is hij naar Sint Pieter gebragt met 3 koetsen, en is op den kerkhof begraven. Hij woonde aan Ons Livvrouwe Poort in de Helstraat maar hij had altijd gewoont in de Gubbelstraat, het was eenen brouwer, en den lijkdienst is in Sint Pieter geweest den 21 September."
1832 werd een andere broer nl. Gerardus Rutten begraven te Maastricht.
Anna Catharina Elisabeth BEMELMANS. Zij overleed
15 mei 1815, 39 jaar oud te Maastricht in de Gubbelstraat. Anna werd begraven op
17 mei 1815 te St. Pieter. "Ze is naar buiten gebracht met drie koetsen;
woonde in de Gubbelstraat, waar ze is gestorven en begraven in de kerk van
stPieter aan de predikstoel."
Petrus Rutten huwde (2) Maria Theresia CORBEAU,
dochter van Franciscus Josephus CORBEAU en Maria Ida REIJNIERS, 20 mei 1818 te
Maastricht. Maria Theresia werd gedoopt op 24 januari 1774 te Maastricht
parochie St. Catharina. Zij werd bijgezet op 18 februari 1834 te St. Pieter. Zij
werd met 3 koetsen naar St. Pieter gebracht en aldaar bij haar man begraven.
Maria Theresia werd 60 jaar oud.
"1830 den 16 Augustus zijn in Maastricht
getrouwt Joannes, Wilhelmus Klambers, eerste luitenant bij de 4e
compagnie ligte dragonders, in garnizoen in Mechelen, met Susanna
Charlotte Ducos, vintineerster, woonachtig in Sint Pieter in de zomer
op het buytengoed van Mijnheer Rutten. Joannes Wilhelmus Klambers is
gereformeerd en Susanna Charlotte Ducos is katholijk."
Rosier schrijft verder: "1832 den 11 Maart Zondags is in Maastricht begraven gerardus Rutten, brouwer, woonachtig in de wolfstraat in het gulde verken, getrouwt geweest den eersten keer met joffrouw Conegragt, en nu met joffrouw Niest." Verder vermeldt Rosier: "1827 den 26 November
heeft mijnheer Rutten uyt Maastricht, in de Beer in de Jeustraat is hij
woonagtig, gekogt het goed genaamd Masenburg langs de Maas in Sint
Pieter voor 6 duizent frangs, het hoorde toe aan mavrouw Theden uyt
Maastricht."
In 1843 is Gaspard CLAESSENS (1819-1876)
gehuwd met Maria Catharina MAILLARD (1814-1863) herbergier te Masenburg.
Schoonvader Franciscus Joséphus MAILLARD (1767-1844) was koffiehuishouder en
vanaf 1828 herbergier op Slavante.
L'éclaireur: journal politique, commercial et littéraire
de Maestricht van 4 mei 1828: |
|
|
|
Het landhuis Maesenburg uit 1772, gelegen
achter de brugwachterwoning en in 1938 stilzwijgend afgebroken. Bron:
collectie STG. IN DE KIEKKAS fotografisch erfgoed. |
Detail uit een kaart van aan te kopen
eigendommen in de gemeente Sint Pieter in verband met de aanleg van het kanaal
van Luik naar Maastricht. |
Limburger
Koerier van 23 april 1938:
|
|
Op Slavante werd "Villa
Chalet" gebouwd.
Architect Alphons Boosten, die dit huis in
1937 ontwierp, liet zich inspireren door het voormalige
chalet
Lichtenberg dat hier
had gestaan. De villa werd het woonhuis van technisch
directeur van de ENCI Heinrich Mooser. Het toegangshek van Maesenburg werd gebruikt
bij de tuinaanleg van het nieuwe chalet. Momenteel is het
betreffende hekwerk buiten gebruik, maar zal weer opgenomen
worden in het tuinontwerp van het huidige chalet. |
|
|
Fotocollectie GAM Nummer 3271.
Woonhuis directeur ENCI. Hier stond het voormalige
chalet "Lichtenberg". Het toegangshek is duidelijk
zichtbaar. Auteur: Naseman. Datering: 1/1/1951 - 31/12/1951. |
|
Het nog
aanwezige hekwerk. Foto: Breur Henket. |
|
|
Fotocollectie GAM Nummer: 4454. Wilhelminaweg. Noord Westen.
Chalet "Lichtenberg" naar Zwitsers model. Datering:
1/1/1905 - 31/12/1910. |
Maasenburg
op een veldwerkkaart ingetekend (nrs. 587 en 588). Kaart uit
dienstjaar 1838; later bijgewerkt i.v.m. nieuwe kadastrale
nummering.
Collectie RHCL. |
|
|
Het voormalige buiten Maasenburg te St. Pieter
(het huis met de trappen). Bron: collectie Stg. Oud Sint Pieter. In
1899 werd besloten de drie voetbruggen over het Kanaal van Luik naar Maastricht
te vervangen door een ijzeren draaibrug over het Nederlands gedeelte van het
Kanaal van Luik naar Maastricht bij Maasenburg. De nieuwe brug is zichtbaar op
de linkerfoto.
|
|
Links het huis In den Engel en noordwaarts het
buiten Maasenburg tegen de helling. Deze foto is een uitsnede van een
kalender uit 1929 van De Vereeniging van Raden van Arbeid. Bron:
collectie Dhr. Erik Bazen. Zie:
verantwoording. |
In het Nieuws van den
dag/Kleine courant van 22 mei 1889 lezen wij een beschrijving van het te koop
aangeboden buitengoed "Maesenburg".
De Tijd /
godsdienstig-staatkundig dagblad van 5 juni 1891: in 1882 vierde hij (Hendricus
Clemens ZWIJSEN) zijn 50-jarig priesterschap. Verscheiden jaren woonde hij
vervolgens te Boitsfort, bij Brussel, waar hij een uitgestrekt landhuis
bewoonde. Om gezondheidsredenen richtte hij zijn oog op de omstreken van
Maastricht, kocht de villa Maesenburg en vestigde voorgoed zijn verblijf te
Sint-Pieter. Zie:
Zwijsen
Drabbe. |
|
|
De huidige situatie (2016).
Vijf woningen aan de Lage Kanaaldijk 99-100C. Voor de ENCI ontworpen door
architect Alphons Boosten in 1938. |
In de Jodenstraat was jarenlang bierbrouwerij DE
BEER van de gebroeders Rutten gevestigd. In
de Jodenstraat nr. 1 vinden we momenteel een geketende beer zonder onderschrift,
afkomstig uit de Gemeentelijke opslag/museum. Deze
gevelsteen werd geplaatst boven een reeds aanwezig chronogram: "ChrIsto aVspICe
DoMVs reCens eXstrUItUr" (= 1833: onder bescherming van Christus wordt
dit huis nieuw opgebouwd). De beer was afkomstig van het
vroegere logement "De Beer" in de Rechtstraat 25, dat afgebroken werd bij de
doorbraak van "de Percee" in 1881.
Na 1881 was op deze
plek een andere gemuilkorfde beer te zien, staande tegen een boomstam met het
geschilderde onderschrift IN DEN BEER.
Het gevelbeeld van de staande beer was het
oorspronkelijke beest van de Jodenstraat. De lopende beer uit de
Rechtstraat kwam er voor in de plaats, waarna de staande beer met Louis
Rutten naar de Bogaardenstraat verhuisde.
Op een archieffoto
is te zien dat de staande beer tegen de gevel was opgehangen door middel van haken. Het
was dus eigenlijk geen
gevelsteen, maar een los beeld gelet op de
ophangconstructie. Wanneer deze beer
verdwenen is, is niet bekend.
Het houten gevelbeeld dat
oorspronkelijk was aangebracht, is meegenomen door Louis Rutten (1878-1934,
een achterkleinzoon van het "waterkläöske",
zoon van Theophile Rutten-Rutten en kleinzoon van Lambert Rutten-Hermans)
en heeft jarenlang op de zolder van diens huis in de Bogaardenstraat nr.
43 gelegen.
Naar verluidt zou het vermolmde restant van de beer ergens
in de dertiger jaren door een conciërge, waarschijnlijk in dienst van
het Groene Kruis, voorheen vanaf 1930 gevestigd in de Bogaardenstraat 43,
zijn afgevoerd
van
de zolder naar het stort.
In
het huis Bogaardenstraat
43
was het Bureau van L.G.O.G.
gevestigd van 1 juni 1968 tot 15 mei 1988 en werd gehuurd van de gemeente
Maastricht.
Zie verder:
Gevelstenen.net.
|
|
|
Detail van een foto uit ca. 1865 met
gezicht op de Wycker Brugstraat. Aan het einde van de straat (pijl) ligt
het logement De Beer met links ervan De Kriekenboom. Bron: J.
J. F. van den Boogard e.a. Maastrichts Silhouet 9: De Percee -
Maastricht 1982. |
Met dank aan Dhr. W. Boersma
voor zijn bijdragen. |