Sint-Pieter ("Sente Pietre bi Tricht"), vanouds een vrijheerlijkheid van de prins-bisschop van Luik, als gemeente opgericht in 1248 en in 1920 samengevoegd met de gemeente Maastricht, was de woonplaats van een van mijn directe voorouders Arnoldus HENKET (1762-1804). Hij was geboortig van Lanaye en huwde Maria Ida BLANCKERS. Sinds zijn huwelijk woonde hij te Sint Pieter naast Slavante aan de noordzijde. Zijn woning, gekocht na zijn huwelijk, gelegen naast het huis van zijn schoonvader Engelbertus BLANCKAERTS, genaamd de "Den Engel", werd in 1847 verkocht en afgebroken voor het graven van het Kanaal van Luik naar Maastricht.De zegelstempel uit 1426.

"In een veld van lazuur (blauw) een H. Petrus in natuurlijke kleur, met gouden nimbus en gekleed in een toga van zilver, houdende in de rechterhand een gouden sleutel en in de linkerhand een boek van keel (rood) met gouden randen, ter rechterzijde van den Heilige uit den onderrand van het schild opkomende, een begroeide berg van goud (St. Pietersberg) en ter linkerzijde eene kapel met spitsen toren, alles van goud." Dit wapen werd bij Koninklijk Besluit van 16 februari 1889 aan de gemeente Sint Pieter verleend. Het wapen was gebaseerd op een zegelstempel uit 1426.

Bron: Nederlandse Gemeentewapens/Dutch Civic Heraldry-Sint Pieter en Stichting Oud Sint Pieter.

Dhr. H. van den Broek tekende het gemeentewapen exact volgens de beschrijving in het wapendiploma uit 1889.

De percelen 602, 603 en 604 aan de Maasweg werden onteigend en gebruikt voor het tracé van het kanaal. Detail uit een kaart van aan te kopen eigendommen in de gemeente Sint Pieter in verband met de aanleg van het kanaal Luik-Maastricht, schaal 1:1250, 1846, 27x206 cm. Hendrik Henket: de percelen 602 en 603; de weduwe Arnold Blanckers perceel 604. Bron: RHCL, inventaris Rijkswaterstaat te Maastricht 07.H05/2 nr. 1729.

Hier lag het huis van Arnoldus Henket, in het kanaaltracé (perceel 603) tegenover het huidige perceel Lage Kanaaldijk 108. Foto: locatie anno 2006.

 

 

 

 

 

 

De inschrijving van de doop van Arnoldus Henket op 27 september 1762 te Lixhe. Bron: Rijksarchief Luik microfilm YL 265 DTB Lixhe.

8 februari 1789: de huwelijksinschrijving te St. Pieter. Bron: Familysearch Kerkelijke registers Sint Pieter. Filmnr. 110228.

8 februari 1789: de huwelijksinschrijving te Lanaye. De huwelijksgetuigen waren Henricus HAMELERS, Matthias COLLET, Petronilla ISERMANS en Maria VRANCKEN. Bron: Familysearch Kerkelijke registers Ternaaien Trouwen 1687-1806 Begraven 1687-1806 Rekeningen 1687-1779. Filmnr. 613308.


Petrus (Pierre) OTTEN was pastoor van Lanaye vanaf 1754.
Hij volgt Dieudonné LYSMONDE op als pastoor. Lysmonde was voorheen kapelaan te Hallembaye. Pastoor Otten houdt een register bij van vormelingen, huwelijken en overledenen van zijn parochie vanaf 1780. Pastoor Otten was niet gecharmeerd van de Franse revolutionairen en houdt zich een poosje schuil in de groeven van Sint Pieter teneinde een arrestatie door Franse gendarmes te ontkomen. De conseil municipal (het gemeentebestuur) van Lanaye wijst een aantal vicarissen toe teneinde zijn taken uit te voeren: in 1791 Nicolas Joseph JACOBY, eveneens in 1791 (juli-november) Grégoire MONSEUR, in 1793 magister Pierre DONNAY en van 1795-1802 Henri Théodore JODOGNE. In april 1799 werd pastoor Otten aangegeven en in ballingschap gezonden tot juni 1802. Tenslotte keert pastoor Otten terug naar zijn parochie. Hij overlijdt 2 januari 1807 te Lanaye, 76 jaar oud.

 

Het huis IN DEN ENGEL omtrent 1895. Ter linkerzijde op de achtergrond restanten van Slavante.

 

Slavante. Detail uit een tekening van Jan de Beyer uit 1740. Uiterst rechts waarschijnlijk de voorganger van het huis In Den Engel uit deze periode. Engel BLANCKAERTS, schoonvader van Arnold HENKET, bouwt in 1766 het huis "In den Engel".

 

Arnold was, zoals vele van zijn plaatsgenoten, hovenier (tuinder gardeneer, jardenier) en tevens schipper die met zijn eigen schip op de destijds bevaarbare Maas rondvoer. Arnold overleed 5 januari 1804 (14 Nivôse an 12) Langs de Maas ten gevolge van een hevige stoot tegen het hart, welke hij kreeg bij het afzetten van een schip van de oever, 41 jaar oud te St. Pieter en werd te St. Pieter begraven op 7 januari 1804.

 

 

Lage Kanaaldijk 1865.
Lage Kanaaldijk voor 1905. Uiterst links het huis IN DEN ENGEL.

Het huis IN DEN ENGEL anno 1920. Ansichtkaart collectie Dhr. Sermon Smitshuysen.

 

Foto: collectie Dhr. Rob Kamps.

De bovendorpel van de deur.

Errick Henket bij het Sintpieterse Henket stamhuis.

Het huis IN DEN ENGEL Lage Kanaaldijk 109 te St. Pieter anno 2005; huis van een verdieping in mergel met bijbouw van baksteen.

 

Rijksmonumentomschrijving: huisje van mergel, voorzien van een segmentboogvenster in Naamse steen, met een lager bakstenen gedeelte. Op de bovendorpel van de uit Naamse steen samengestelde ingangsomlijsting in dit gedeelte staat IN DEN ENGEL 1766.

Koster Joannes Rosier noteert in zijn dagboek het overlijden van Arnoldus Hinken (Henket 1762-1804) op 5 januari 1804.

Verantwoording: Maastricht heeft vele monumenten en deze zijn vaak goed gedocumenteerd. Over de kerk van St. Pieter "Op de Berg" of  St. Pieter "Boven" is al voldoende informatie beschikbaar. Wat betreft het bijbehorende kerkhof ligt het anders. Bij het onderzoek naar mijn voorouders Henket en aangehuwden, verzamelde ik veel informatie over andere inwoners van Sint Pieter. Deze wil ik U niet onthouden. Een onderdeel van mijn speurtocht waren de oude grafkruizen op het kerkhof van St. Pieter. Vaak hoorde ik op het kerkhof vooral vragen van kleinkinderen aan hun ouders of grootouders "Mama wat staat daar op dat kruis?" of "Oma wie was dat?". Een antwoord moest men vaak schuldig blijven, gewoon omdat men het niet wist. Daarbij komt dat veel grafkruizen niet meer goed leesbaar zijn. Bij de foto's kunt u de bijbehorende grafteksten lezen en eventueel nog andere informatie. Indien beschikbaar zijn er ook genealogische gegevens toegevoegd. De besproken grafmonumenten dateren hoofdzakelijk van omstreeks 1600 tot 1940. Nu kunt U beter voorbereid dit kerkhof bezoeken. Ook kan er met uw hulp meer informatie beschikbaar komen voor iedere bezoeker van deze laatste rustplaats. Deze webpage is nog niet af, meer informatie over grafstenen zal - na uit te voeren onderzoek - toegevoegd worden. U kunt dus regelmatig updates verwachten.       

Breur Henket, september 2004.

" Il n'y a pas un geste, une pensée, un péché,
une larme ou un atome de la conscience acquise
qui se perde dans les profondeurs de la terre;
au plus insignifiant de nos actes nos ancêtre se lèvent,
non pas dans leurs tombeaux, où ils ne bougent plus,
mais au fond de nous-mêmes, où ils vivent toujours "
 

"He n'a nin on geste eûn pinséye, on pètchî,
One låme ou eune atome d'êl conchince riçute
Qu'è pierduwe din lè baheûr d'êl tère
Å pus pitit faflote dè no trêts nos tåyes si dressès
Nin din leu fosse wice qu'he n' rimouwè pus
Min å trèfond di nos'åme wice què viquè co"  


"There is not one action, one thought, one sin,
one tear or one atom of acquired consciousness
which is getting lost in the depths of the earth;
by our most insignificant actions, our ancestors are rising,
not from their graves, where they are not moving anymore,
but deep down inside ourselves, where they are still living."
 
"Geen gebaar, geen gedachte, geen zonde,
geen traan, geen atoom van het bewustzijn
gaat in de aardschoot verloren.
Bij onze nietigste daden staan onze voorvaderen weer op,
niet uit hun graf waarin ze niet meer bewegen,
maar wel uit de grond van ons wezen waar ze verder leven."


"Dao is gein geste, gein gedachte, gein zun,
gein traon, gein deilke vaan ’t bewuszien
dat in de sjoet vaan de eerd verlore geit;
bij eus netige daode stoon eus veurvaajers weer op,
neet oet hun graver boein zie neet mie bewege,
meh wel in de groond vaan eus weze boe ze ieweg wijer leve."
 

Maurice Maeterlinck.

Le Trésor des Humbles.

Bron: Maurice Maeterlinck: Le Trésor des Humbles. Origineel in het Frans, vertalingen in het Waals, Engels, Nederlands en Maastrichts (de vertalingen zijn van leden van HerveGeneNet). Maurice Maeterlinck werd geboren in Gent op 29 augustus 1862 en stierf in Nice op 6 mei 1949. Hij was een Belgisch, Franstalig toneelschrijver, dichter en wijsgerig essayist. In 1911 werd hem de Nobelprijs voor Literatuur toegekend. Maeterlinck dankt zijn roem aan het symbolistisch toneel en aan zijn esthetisch bespiegelende werken (Le Trésor des Humbles), die meestal betrekking hebben op de geheimen van het leven en de bedoeling hebben om de mens een soort edele berusting of gelatenheid te schenken. Om zijn inzichten en theorieën te verhelderen publiceerde hij essays die betrekking hebben op godsdienstig en universeel denken.


Nieuws - Regionaal - Maastricht

 

Kerkhof Sint Pieter Boven 'on-line', net als Père Lachaise

Siebrand Vos

Maastricht

Op het kerkhof van Sint Pieter Boven liggen geen legendarische figuren als Maria Callas, Jim Morrison en Frédéric Chopin begraven. Zoals er, om eens iets te noemen, ook geen liedjes van gestorven zangers, gemixt met het geluid van huilende vrouwen, uit grafmonumenten opklinken. Een 'Père Lachaise' is het niet, zelfs geen kleine variant. Toch heeft het kerkhof op Sint Pieter sinds maandag een website, net als de roemruchte Parijse begraafplaats.
De bezoeker kan er een virtuele rondleiding krijgen, die is samengesteld door Breur Henket. Niet voor toeristen en bedevaartgangers, maar 'gewoon', omdat de Maastrichtenaar er schik in had er een te maken. ,,Bij onderzoek naar m'n voorouders heb ik zoveel interessante gegevens verzameld, dat het zonde zou zijn die voor mijzelf te houden. Dan moet je niet denken aan grote lijnen in de geschiedenis, maar meer aan details en allerlei weetjes.''
Op de website van Père Lachaise kun je griezelig nauwkeurig 'rondlopen', je kunt je 'blik' desgewenst zelfs een panoramische draai van 360graden laten maken. Zo geavanceerd is de website over het kerkhof op Sint Pieter (nog) niet, maar daar staat tegenover dat er veel meer informatie op staat en dat bezoekers er aan kunnen bijdragen.
Voornaam onderdeel van Henkets speurtocht zijn de oude grafkruizen op Sint Pieter Boven. Vaak hoorde hij op het kerkhof kinderen vragen stellen over het kerkhof. ,,'Mama wat staat er op dat kruis?' of 'Oma wie was dat?' Vaak moesten die het antwoord schuldig blijven. Daarbij komt dat veel grafkruizen niet meer goed leesbaar zijn. Bij de foto's kan men de bijbehorende grafteksten lezen en eventueel achtergrondinformatie.''
Breur Henket weet zeker dat dit nog maar het begin is. Hij roept geïnteresseerden op zich te melden en zich aan te sluiten bij zijn initiatief. Desgewenst kan men ook foto's en teksten sturen, die op de site geplaatst worden. De grafmonumenten op de site moeten van vóór 1940 zijn, heeft hij voorlopig bepaald. Want die lopen het grootste risico te worden geruimd. De amateur-historicus wil verder graag oude bidprentjes kopiëren, omdat die exacter kunnen zijn dan door dronken kosters ingevulde overlijdensregisters*. Maar bovenal zoekt Henket naar verhalen over en tradities op Sint Pieter.
De voortekenen zijn gunstig. Na een halve dag was zijn site al door een kleine tweehonderd mensen bezocht, zegt de beheerder. Henket, die in de ICT-sector werkt, heeft er wel een verklaring voor. ,,Mensen met Maastrichtse roots, van over de hele wereld, zoeken via Google op Sint Pieter. Er zitten nogal wat mensen uit België, Canada, Nieuw-Zeeland en Oostenrijk tussen de bezoekers. Maar misschien is deze website ook wel een uitkomst voor mensen die zo slecht ter been zijn dat ze er niet meer kunnen komen.''

Woensdag 15 september 2004.

*Nog een opmerking: in het artikel in Dagblad De Limburger van 15 september 2004 betreffende de opening van deze site is de alinea over bidprentjes en de onzorgvuldigheid van een eventuele "dronken" koster niet juist weergegeven. In de 17de eeuw waren sommige pastoors of kosters wel eens onzorgvuldig in het noteren van gegevens in overlijdensregisters door een slechte scholing in het "kerklatijn", een enkele pastoor leed aan godsdienstwaanzin en noteerde wat kreten in de boeken; men schreef het overlijden pas later in door gebrek aan inkt of papier, oorlogsomstandigheden of ziekte.

 Deze website kan het beste bekeken worden middels een snelle internetverbinding i.v.m. de grote hoeveelheid fotomateriaal op deze site. Heeft U een langzame internetverbinding, dan duurt het laden van het beeldmateriaal langer en moet u wat meer geduld uitoefenen. Ook is deze website nog lang niet af; regelmatig zal er een update plaatsvinden. Deze website is een persoonlijke website en geen intellectueel eigendom van de parochie Sint-Pieter.