Het grafmonument werd vervaardigd door J. Delcourt.

De oude situatie voor de restauratie.

Na de restauratie.

De Limburger Koerier van 4 mei 1920 meldt:

"Een voorstel van B. en W. om Slavante voor één jaar voor f 810.— te verpachten aan dhr. Wamsteeke werd door dhr. Paris bestreden op grond van de overweging, dat zulks niet in het voordeel van het buitengoed zelf, noch van de burgerij, noch van de goede bedoelingen van den pachter zijn zal. Spr. stelt voor, het gesloten contract te vernietigen. De voorzitter wijst er op, dat er volgens art. 7 van het contract geen bals meer in Slavante mogen gegeven worden. Dhr. Paris will ook dit artikel zoodanig gewijzigd hebben, dat onder toezicht van vereenigingen door deze bals kunnen gegeven worden. Dhr. Duysens wenscht er niet toe mede te werken, dat in Slavante voor het publiek toegankelijke bals gegeven worden, al gaan ze dan ook voor gesloten bals door. Ten slotte werd een voorstel van B. en W. geammendeerd door mr. Janssen, om gesloten bals onder goedkeuring van B. en W. en door weth. Nafzger, dat alsdan toch de tuin voor het publiek toegankelijk blijft, met, twaalf tegen elf stemmen verworpen. Dhrn. Ubachs, Köbben, Grabal, Keulen, Klijnen, Lodewicks, Paris, Beniers, van Haaren, Becks en Paulussen."

De Limburger Koerier van 24 februari 1927:

Nieuwe Tilburgsche Courant van 8 februari 1939:

"Te Maastricht is overleden de heer Wamsteeker. Wamsteeker, die geheel afgezonderd op Slavante woonde, werd een dezer dagen door een zelatrice gevonden, ziek en in geheel verwaarloosden toestand. Daar er in 't ziekenhuis Calvariënberg geen plaats was, heeft zij hem bij haar thuis geherbergd, waar hij vierentwintig uren later aan longontsteking overleden is, na doktersbehandeling, in den ouderdom van zeventig jaren (moet zijn 72 jaar).

ledereen die Slavante bezocht, zal zich Wamsteeker of een zijner moraalpreeken zonder twijfel herinneren, doch niet alleen in zijn „kluis", ook in de straten van de stad was hij geen onbekende. Hij protesteerde in het openbaar tegen gevaarlijke uithangborden van cinema's riep om de directies en preekte in 't publiek tegen de moderne zeden verwildering. Ook modewinkels en andere uitstal-zaken, die tot ergernis aanleiding konden geven, vielen ten prooi aan Wamsteeker's verontwaardiging, die hij nimmer onder stoelen of banken stak."

Carnaval 1922/23 ten huize van de familie Koene, Papenweg 169 te St. Pieter. Staande 2e van links Antonius Wamstekeer, 3e Harry Koene. Zittend 2e van links moeder Koene en de 1e van rechts Hans Simons.
Bron: Fotocollectie GAM nummer 4545.

De Limburger Koerier van van 4 februari 1939:

Wamsteeker afgebeeld op twee tekeningen gemaakt door Harrie Koene.

Bron: Limburgsch dagblad 24-12-1953.
 

VERTELLING OVER EEN BRAVE ZONDERLING SLAVANTE: de oudste Nederlandse speeltuin-onder-geestelijke-leiding. Wamsteker zaliger zond aan staatshoofden telegrammen.

MAASTRICHT, 23 Dec. (Eigen red.) — Pastoor Theunissen van de nieuwe parochie Oud-St. Pieter, die op de restauratie van zijn kerk zit te wachten, doet dit niet in werkloosheid, met de handen in de schoot. Het territoir van zijn parochie verkennend kwam hij op Slavante. Hier ligt nog altijd de terrassentuin van het oude klooster der Observanten, waarheen de bruine paters van Maastricht uitweken toen zij uit de stad gewezen werden Maar de ruil was met menselijke ogen bekeken niet kwaad, want Slavante ligt er heerlijk. De terrasvormige aanleg schiep hier een tuin in verdiepingen in de trant van de hangende tuinen van Babylon. De bovenste etage is 't mooie bos. Van het klooster is nog de serpentineweg over met zijn hoge grondmuren, een kloostergebouw waarin nog de oude cellen der monniken zijn, een rond toegangspoortje dat in Assisië kon staan, zó mooi, het vermaarde kapelletje, en dan geloven wij dat het huidige, restaurant dat op de plaats van de kerk van Slavante staat ook nog wel de buitenmuren van die kerk zal bevatten. Waar eens de Minderbroeders brevierden, stoeien nu de kinderen op wip en draaimolen.

De bruine patertjes uit het verleden zullen zich om deze profanatie niet in hun graf omdraaien. In Franciscaanse gastvrijheid en blijmoedigheid hebben zij deze evolutie voorbereid, want ook toen zij hier nog huisden wandelden de Maastrichtse burgers en burgeressen al graag naar Slavante, rustten bij de monniken uit op het terras met het heerlijke uitzicht over de Maasvallei en de paters schonken hun het eigen gebrouwen bier. Slavante is zonder twijfel in ons land de oudste speeltuin onder geestelijke leiding.

Deze geestelijke leiding over een oord van paradijselijke lieflijkheid heeft in de twintigste eeuw de heer Wamsteker, de kluizenaar van Slavante, een tijd lang op zich genomen. Wamsteker was van ons niet bekende origine. Hij was een zeer vroom man, kwam uit Holland, en verkondigde graag het Woord aan, ons, inboorlingen van deze contreien. De goede heer Wamsteker huurde Slavante van de gemeente Maastricht en verhuurde op zijn beurt het café, waar meteen alles wat naar lichtzinnigheid zweemde uitgebannen werd. Er werd niet meer gedanst. Zelf ging Wamsteker in het vochtige oude klooster wonen, betrok een der cellen als slaapkamertje en plaatste daar zijn Beiers-beschilderd ledikant dat met zijn troonhemel op vier pilaren veel van een ijswagentje had. We hebben hier vaak op een der stoelen met vioolvormige ruggen naar hem geluisterd als hij in zijn missionaris-ijver ons uiteenzette hoe de wereld eigenlijk in elkaar zat. Bij Wamsteker hingen roestige geweren en oude sabels aan de muur. Dit was geen blijk van oorlogszuchtigheid, al was hij een strijdbaar en hardnekkig Christen. Neen! Dat ze aan de wand hingen, symboliseerde de non-activiteit van het moordtuig. Zij hingen daar niet om ze bij de hand te hebben of het moest voor een of andere kruistocht zijn. Wamsteker had ook de aardigheid om rechtstreeks met staatshoofden in contact te treden. Hij stuurde telegrammen maar Mussolini, de Paus, de president van Frankrijk of de Verenigde Staten, waarin hij aandrong op bekering (eventueel) en wereldvrede. Hij ondertekende dan met zijn adres: Chateau du Sacré Coeur de Slavante prês-Maestricht.

In het kapelletje had Wamsteker weer nieuwe devotie gebracht. Hij zette er een Kerstgroep in met rotspapier en afgesneden takken, een blauw geschilderde lucht-boven-Bethlehem en handhaafde deze Kerststal gedurende het hele jaar. Wamsteker was het niet eens met de kerkelijke liturgie, die „in ongedurigheid'' steeds wisselt. We moesten altijd aan Kerstmis denken en Wamsteker bad zijn rozenhoedje bij zijn Kerststal, ook wanneer de Paasklokken over de stad luidden of de Pinksterzon, aan de hemel brandde. En juist in de zomerdagen brandde hij van zielenijver. Menig vrijend paartje heeft hij opgevangen op de slingerpaadjes van het bos van Slavante en — daar hielp geen lieve moedertje aan! — meegetroond naar zijn Kerststal en overgehaald met hem een Weesgegroetje te bidden. De specialiteit van zijn lekenapostolaat was, dat dat Weesgegroetje dan een volle rozenkrans kon worden van vijftien tientjes, door hem met veel eigen gevonden schietgebeden omlijst. Hij liet de knapen en lieve meisjes dan bidden, zonder dat ze het zelf wisten, om de lichtzinnigheid uit te boeten die ze misschien zouden bedreven hebben wanneer de hemel niet Wamsteker op hun bospad geleid had.
Maastricht had zo zijn plezier aan deze moderne kluizenaar, vooral wanneer men hem in de lunchroom van Vroom en Dreesman na een uitvoerig gebed-voor-het-eten zeer smakelijk zag zitten smullen en snoepen. Maar het was een braaf manneke, die duizend keer wel met een druppel aan zijn neus de bidweg ging en bij de processie van St. Pieter luid biddend vlak achter de „hemel" schreed, de plaats waar anders Monseigneur of de burgemeester loopt.

Nu pastoor Theunissen de zielzorg op deze helling van de St. Pietersberg gaat verzorgen, zal hij zeker niet in de nogal brede voetsporen van Wamsteker zaliger treden, maar in één ding heeft hij de nagedachtenis van de kluizenaar van Slavante toch geëerd. Hij heeft zich het kapelke aangetrokken. Gemeentewerken van Maastricht is daarbij behulpzaam geweest. De stal van Wamsteker is opgeruimd, het interieur hersteld, nieuwe glasramen ingezet. De Enci laat er licht aanleggen en de gemeente zal er een naar we hopen niet te stompzinnige lantaarnpaal bij zetten — er liggen in het stadsmagazijn nog wel van, die mooie oude! En dan komt er een mooi St. Antoniusbeeld in. Maar gedurende de Kerstdagen natuurlijk toch ook een Kerstgroep! Vanzelfsprekend!

En zo zal dit jaar weer Kerstmis zijn op Slavante. Op alle Zondagen om half vijf en de weekse dagen om zeven uur, verzamelt pastoor Theunissen bij dit kapelke de mensen die van goeden wil zijn. Er wordt gebeden gezongen gedeclameerd. Verder worden er nog Kerstspelen opgevoerd, er treden zelfs solisten op, welpen en verkenners, het St. Pieterse zangkoor, leerlingen van de Maastrichtse toneelschool enz. Tegen de avondschemering zal men veel mensen gedurende de gehele Kersttijd naar Slavante zien klimmen of dalen. Een ster zal hun de weg wijzen naar het oude bekende plekje van het bos, waar de kille wintersfeer verjaagd zal worden door 't Kerstkind. En zeker zal er ook nog een Weesgegroetje gebeden worden voor Wamsteker zaliger, die het altijd zo goed bedoelde, al ging hier bij gepreste medebidders vroeger het uiterlijk mondgebed wel eens gepaard met innerlijk gemopper... Maar zelfs dan kan het nog geen kwaad!

Antonius Bernardus Wamsteeker. Foto: collectie Stichting Oud Sint Pieter.

Vincent Berghegge als Petrus, portretfoto 1917. Bron: collectie Dr. J.W.H. Goossens RAL 000243-001.

Literatuur:

De Calepin II van Oud Sint Pieter - Maastricht 1982.
Annet A.B. Verbout-Wamsteeker: Genealogie Wamste(e)ker. Twee families afkomstig uit Gelderland - Utrecht 2000.

Miets Morreau: Antonius Wamsteeker, opmerkelijk bewoner van Slavante. Sint-Pieter vroeger en nu. 12 Najaar 2010 - Maastricht 2010.

De restauratie:

Het corpus "Zjezeke zoonder veu met iezerdraod" op dit grafmonument was niet meer te herstellen; het had teveel geleden. Een oproep van Stichting Grafmonumenten Sint Pieter in het parochieblad om de beschikbaarstelling van een ander corpus werd beloond. Mevr. Bannier schonk ons een mooi koperen kruisbeeld. Dit was echter te groot en staat te pronken in het museum op de Lichtenberg. Ook pastoor Delahaije kwam met een suggestie. Dhr. Salden ging ter plekke meten en kwam met maatwerk: een mooi bronzen corpus. Bij deze hartelijk bedankt.

21 oktober 2010 werden de eerste werkzaameden verricht. Het voorwerk werd rechtgelegd; de binnenplaat eveneens. Het voorwerk werd gevuld met witte marmersplit. Het opstaand gedeelte werd schoongemaakt en beschadigingen werden bijgewerkt. De graftekst werd opnieuw ingekleurd. Een bronzen corpus bekroont het geheel.

1 oktober 2010 werd begonnen met de restauratie van het grafmonument van Antonius Bernardus Wamsteeker; 27 oktober 2010 werd deze restauratie afgesloten. Deze restauratie werd mogelijk gemaakt door een donatie van De Stichting Bonhomme Tielens en bijdragen van "Vrienden van...". 19de restauratieproject.  

Op het voorstuk van het grafmonument kunnen bezoekers van het kerkhof kleine kerstallen en daarbij horende figuurtjes en andere "frutsels" plaatsen.